Γενική Συνέλευση και Εκλογές στις 2 Μαρτίου

Πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση και Εκλογές

Σάββατο 2 Μαρτίου 2019, ώρα 11:00 π.μ.

Αίθουσα Εκδηλώσεων Ι.Ν. Αγίου Νικολάου

Το Δ.Σ. του Περιβαλλοντικού-Εξωραϊστικού-Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου-ΚΑΤ Αμαρουσίου, σας προσκαλεί στη Γενική Συνέλευση των μελών του και στις Εκλογές για ανάδειξη νέου Δ.Σ., το Σάββατο 2 Μαρτίου και ώρα 11 το πρωί, στην αίθουσα εκδηλώσεων που ευγενικά μας παραχώρησε το εκκλησιαστικό συμβούλιο του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου.

Η παρουσία σας είναι απαραίτητη για τη συνέχιση του έργου του συλλόγου μας.

Επικοινωνία: syllogoskat@gmail.com        Facebook: Σύλλογος ΚΑΤ Αγίου Νικολάου

Δύο υπέροχες κυρίες από την Κνωσό και τις Μυκήνες

Η τοιχογραφική τέχνη της μινωικής Κρήτης μοιάζει με ένα είδος φυσιοκρατικού ιμπρεσιονισμού ενώ οι μυκηναϊκές τοιχογραφίες έχουν σαφώς πιο συντηρητικό χαρακτήρα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως υστερούν σε αξία, ποιότητα και σημασία. 

 Στη μινωική Κρήτη, αν και οι συνθέσεις δεν έχουν τρίτη διάσταση, η ζωντάνια και η ελευθερία στην κίνηση, τα εντυπωσιακά χρώματα και η απόδοση των γραμμών της φύσης αποτελούν στοιχεία μιας πολύ υψηλής τέχνης. Η έννοια και η απόδοση του πνεύματος της μινωικής τέχνης βρίσκεται συγκεντρωμένη σε ένα τμήμα τοιχογραφίας, μόλις είκοσι εκατοστών σε ύψος, τη λεγόμενη Παριζιάνα.

Η Παριζιάνα ανήκει σε σύνθεση μεγαλύτερη, σε μια ζωφόρο πλάτους μόλις 60 εκατοστών, την τοιχογραφία του Δίρφου που κοσμούσε χώρο στον όροφο της δυτικής πτέρυγας του ανακτόρου της Κνωσού. Στην πολύ αποσπασματική τοιχογραφία, οι σύγχρονες αποκαταστάσεις παρουσιάζουν καθιστές και όρθιες αντικριστές μορφές να συμμετέχουν σε τελετουργίες έγερσης προπόσεων που ίσως να εκτελούνταν στην αίθουσα από όπου η τοιχογραφία προέρχεται. Η τελετουργία ονομάζεται συμβατικά «μετάδοση της ιερής κύλικας» και η Παριζιάνα είναι μια από τις καθήμενες σε δίρφους μορφές.

Η σε κατατομή μορφή της Παριζιάνας, όπως ο Έβανς την ονόμασε λόγω της έντονης βαφής της, είναι εντυπωσιακή. Είναι γυναίκα νέα, με δεμένα τα μακριά μαλλιά της, βόστρυχο με χάρη και επιτήδευση να πέφτει στο μέτωπο, έντονη και καλοσχηματισμένη μύτη, κατακόκκινα σαρκώδη χείλη και μάτι μεγάλο με βλέμμα θελκτικό. Εύκολα θα θεωρούσαμε πως αυτή η ανήσυχη και γοητευτική μορφή δείχνει τάσεις ροπής στις απολαύσεις της βασιλικής αυλής. Φέρει όμως ένδυμα ιερατικό και κόμβο ιερό στην πλάτη. Πρόκειται λοιπόν, τουλάχιστον, για ιέρεια. Και αυτό είναι το σπουδαίο στο μικρό αυτό τμήμα τοιχογραφίας. Η Παριζιάνα συνδυάζει λαϊκά και ιερά συστατικά της μινωικής τέχνης. Εκφράζει με τη καλλίγραμμη απόδοσή της και το ζωηρό της βλέμμα το πνεύμα της φυσικής αρμονίας. Είναι η επιβεβαίωση της αισθητικής ανωτερότητας των μινωικών συνθέσεων σε σχέση με τις, αντίστοιχης τελετουργικής θεματικής, τοιχογραφίες των μυκηναϊκών κέντρων.

Η Παριζιάνα χρονολογείται γύρω στο 1450 π.Χ.. Όμως το μελανό περίγραμμα της μορφής κάνει τους μελετητές να πιστεύουν πως είναι μεταγενέστερη, στοιχείο που φέρνει την τοιχογραφία πιο κοντά στις δημιουργίες του μυκηναϊκού ηπειρωτικού χώρου. Βέβαια ο έντονα συντηρητικός ιερατικός χαρακτήρας και η ακαμψία στην απόδοση των γυναικείων μορφών στις τοιχογραφίες των πομπών σε Τίρυνθα και Θήβα, δίνουν τεράστιο αισθητικό προβάδισμα στη μινωική τοιχογραφία.

Ένα σπάραγμα τοιχογραφίας από την οικία του αρχιερέως στην ακρόπολη των Μυκηνών, ήρθε στο φως για να αλλάξει όλες τις γνωστές ποιοτικές νόρμες των μυκηναϊκών τοιχογραφιών. Είναι η Μυκηναία, μια γυναικεία μορφή αποσπασματική, τμήμα ενδεχομένως μιας ευρύτερης τελετουργικής πομπής, σαφώς μεγαλύτερων διαστάσεων από την Παριζιάνα (53 x 70 εκ.). Πρόκειται για μία ασυνήθιστα άρτια εκτελεσμένη καλλιτεχνική σύνθεση του μυκηναϊκού πολιτισμού.

Στον κατενώπιον κορμό της φέρει κόκκινο και άσπρο περικόρμιο πάνω από κίτρινο εφαρμοστό ρούχο ενώ από το μπούστο με το διακριτικό ντεκολτέ ξεπροβάλλει τριπλό περιδέραιο πολύτιμων χαντρών. Με το κεφάλι γερμένο και το πρόσωπο με τη λεπτή μύτη τα καλοσχηματισμένα χείλη σε κατατομή, παρατηρεί άλλο ένα περιδέραιο που κρατά με το δεξί της χέρι. Τα μαλλιά με τους κατσαρούς βοστρύχους στο πλατύ μέτωπο είναι δεμένα σε πλεξίδες με άσπρη και κόκκινη ταινία ενώ αυτό που κάνει ιδιαίτερη αίσθηση δεν είναι τόσο το χαρακτηριστικό διπλοσάγωνο πάνω από το παχύ λαιμό όσο το αμυγδαλόσχημο μικρό, αλλά έντονο μάτι και το τοξωτό λεπτό φρύδι που δίνει μια αυστηρή μεγαλοπρέπεια στη Μυκηναία.

Ίσως να πρόκειται για θεά καθώς ο τρόπος που είναι ριγμένοι οι δύο βόστρυχοι εμπρός από τα αυτιά θυμίζουν παραστάσεις της ανατολικής θεάς Αστάρτης. Μπορεί πάλι να είναι ιέρεια ή λατρεύτρια καθώς στα χέρια της, πάνω από το ζεύγος των διπλών περικαρπίων με πολύτιμες πέτρες, φορά ζευγάρι περικαρπίων τύπου U, όμοια με εκείνα σε αντίστοιχες μορφές στο Ακρωτήρι της Θήρας.

Η καθαρότητα στο σχέδιο της Μυκηναίας, η φυσική στάση και η ισορροπία χρωμάτων και γαλάζιου βάθους κάνει τους μελετητές να πιστεύουν πως η τοιχογραφία της Μυκηναίας είναι παλαιότερη του 1250 π.Χ. Η χρονική απόσταση λοιπόν από την Παριζιάνα δεν είναι και τόσο μεγάλη . 

Η Παριζιάνα εκπέμπει κύματα αισθησιασμού ενώ η Μυκηναία επιβάλλει μια αυστηρή σεμνότητα, αναδεικνύοντας τις πιθανές διαφορές κατά την τέλεση μυστηρίων των δύο πολιτισμών. Και οι δύο τοιχογραφίες όμως αποτελούν τον αποδεδειγμένο σύνδεσμο της συνέχισης της τοιχογραφικής παράδοσης από το ένα πολιτισμικό κέντρο στο άλλο. Ίσως για μοναδική φορά, μέχρι η αρχαιολογική έρευνα να μας διαψεύσει, οι δυο μεγαλύτεροι πολιτισμοί στον ελλαδικό ηπειρωτικό και νησιωτικό χώρο βρίσκονται τόσο κοντά σε ποιοτικά χαρακτηριστικά υψηλής τοιχογραφικής τέχνης.

                                                         Βασίλειος Μπακάλης

                                                         Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης

Πηγές

Olivier Pelon, Η Μυκηναϊκή Ελλάδα, στο Ιστορία της Τέχνης Larousse, επιμ. Albert Châtelet, Bernard Philippe Groslier, Αθήνα 1990

Γ. Σακελλαράκης, κ.άλ., Ελληνική τέχνη. Η αυγή της ελληνικής τέχνη, Αθήνα 2006

Ν. Βασιλικού, Ο μυκηναϊκός πολιτισμός, Αθήνα 1995

Χ. Μπουλώτης, Αιγαιακές τοιχογραφίες. Ένας πολύχρωμος αφηγηματικός λόγος, Αρχαιολογία και Τέχνες 55, 1995

S. Hood, H τέχνη στην προϊστορική Ελλάδα, Αθήνα 1987