Αποστολή στον Μυστρά [διήγημα]

         Άφησα πίσω μου τη μικρή αυλή του μοναστηριού του Ζωοδότου Χριστού. Δεν βρήκα την όρεξη να ανάψω κερί στην εκκλησιά της Αγιά Σοφιάς. Έμεινα στη σιωπή του περιβόλου και του μνήματος του πατέρα μου. Κοντοστάθηκα στην πύλη, ανάμεσα στις τοιχογραφίες των γονιών του πρώτου δέσποτα του τόπου[1]. Είχα ακόμη πάνω μου δυο χρυσόβουλα να παραδώσω. Αναρωτήθηκα αν έπρεπε να κάνω πάλι πίσω κατά το δίπατο παλάτι απέναντι ή να συνεχίσω τον ανήφορο για το κάστρο από το καλντερίμι.

Εικ.1 Η Αγία Σοφία στον Μυστρά

Το πλήθος των οφικιαλίων σιγομουρμούριζε στην πλατεία, στο λιθόστρωτο πλάτωμα του λόφου της καστροπολιτείας, μπροστά από το παλάτι που αγκάλιαζε σχεδόν σε ορθή γωνία τις δύο της πλευρές. Η παρουσία μου είχε γίνει αντιληπτή. Γνώριζαν πως δεν θα περιμένω μαζί τους στη σειρά για να μπω στην αίθουσα του θρόνου. Εκείνη η μεγάλη ορθογώνια σάλα στο δεύτερο πάτωμα της νεότερης πτέρυγας του παλατιού, με τα οξυκόρυφα παράθυρα και τα φινιστρίνια ψηλότερα, έμοιαζε να ανήκει σε Λατίνο Δούκα παρά σε Ρωμιό Δεσπότη. Όμως τούτη την εποχή είχε ακόμη φως έξω για να κλειστώ πίσω από τείχους. Η μέρα είχε μεγαλώσει αρκετά στα μέσα Απριλίου.

Εικ.2 Το παλάτι και η πλατεία

- «Άρχοντα Λάσκαρη!», μια φωνή διέκοψε τις σκέψεις μου. Ένας άνδρας με μεταξένια υπόλευκη ενδυμασία και πορφυρή ταινία γύρω του τυλιγμένη, με πλησίασε.

- «Αξιότιμε Πρωτοστράτορα[2], τα σέβη μου!», ανταπαντώ.

- «Ας τα αφήσουμε τώρα αυτά! Μόνοι μας είμαστε. Καλέ μου φίλε, Στέφανε! Τι κάνεις; Πως είσαι; Πόσα χρόνια έχουμε να ιδωθούμε!

- «Σχεδόν οκτώ χρόνια έχουν περάσει, Ιωάννη. Από τότε που ο αυτοκράτορας με κάλεσε κοντά του στη Βασιλεύουσα», απάντησα κάπως νωθρά.

- «Ναι, μετά τον χαμό του πατέρα σου. Δεν έπρεπε να αντιμετωπίσει τον Μουράτ[3] έξω από τα τείχη...  Ήταν σωστή λαίλαπα. Όμως από τότε φαίνεται να έχουμε συνέλθει. Τώρα για πες μου, ποια ευτυχής συγκυρία σε φέρνει πίσω στον τόπο σου;»

- «Έχω να παραδώσω δύο επιστολές από τον αυτοκράτορα. Στον στρατιωτικό διοικητή και τον Δεσπότη», απάντησα.

- Τότε είναι τιμή μου να σε συνοδεύσω μέχρι το κάστρο, καθώς και οι δυο αυτήν τη στιγμή επιθεωρούν τις οχυρωματικές βελτιώσεις.

Εικ.3 Δρόμος του Μυστρά

          Πήρα τον ανήφορο με τα πόδια από τη στενωπό, ακολουθώντας τον άρχοντα Φραγκόπουλο. Το στενό λιθόστρωτο της Άνω Χώρας δεν είχε την κίνηση των δρόμων της Κάτω Χώρας, που είχα βρεθεί λίγες ώρες νωρίτερα, κατά το μεσημέρι. Διαβάτες και καβαλάρηδες, έμποροι που με τα χέρια ρυμουλκούσαν τα καρότσια τους, πραματευτάδες στις ισόγειες γωνιές των δίπατων σπιτιών με τις ελαφριές δίρριχτες στέγες και αργόσχολοι να εμποδίζουν τα περάσματα των διαβατικών κάτω από τις τοξοτές καμάρες των σπιτιών, δεν υπήρχαν εδώ. Μα ούτε κι ο συνωστισμός της δεσποτικής οδού που περνά μπροστά από το παλάτι και ενώνει τις κύριες πύλες του τείχους της Άνω Χώρας, την σιδερόφρακτη Πύλη τ΄ Αναπλιού και την Πύλη της Μονοβασιάς. Η αλήθεια βέβαια είναι πως δεν θα γινόταν αλλιώς στον πλατύτερο δρόμου του Μυστρά που όλος κι όλος σε πλάτος δεν ξεπερνά τα δώδεκα πόδια[4].

          Στη διαδρομή, αποκρίθηκα σε όσα με ρώτησε ο Φραγκόπουλος. Του μίλησα για το δύσκολο θαλάσσιο ταξίδι μιας εβδομάδας καθώς και για τη φιλοξενία και την έφιππη συνοδεία που μου προσέφεραν οι στρατιωτικοί διοικητές στη Μονοβασιά και το Γεράκι τις δύο προηγούμενες ημέρες. Χωρίς να το καταλάβουμε είχαμε κάνει όλη την κοπιαστική ανάβαση από το στενό δρομάκι και στεκόμασταν εμπρός από την καμαροσκέπαστη πύλη του κάστρου με τον επιβλητικό τετράγωνο πύργο. Στον εξωτερικό περίβολο έστεκε ένα στρατιωτικό άγημα, δίπλα στη στέρνα του κάστρου στη νοτιοανατολική γωνιά. Ο στρατιωτικός διοικητής της πόλης και ο Δεσπότης Θεόδωρος Παλαιολόγος, συζητούσαν μόνοι τους έξω από το δίδυμο ξωκλήσι του καταφυγίου, στον εσωτερικό περίβολο του τελευταίου οχυρώματος, δίπλα στη μεγάλη πέτρινη οικία του διοικητή. Ο Δεσπότης με ασπάστηκε και χωρίς πολλά τυπικά και χαιρετισμούς παρέδωσα σε αυτόν και τον διοικητή τις αυτοκρατορικές επιστολές.

Εικ.4 Το κάστρο στην κορυφή

          Το πρόσωπο του διοικητή έλαμψε από υπερηφάνεια. Ήταν άλλωστε σπουδαίο για τον ίδιο να αναγνωρίζεται τόσο επίσημα η πρωτοκαθεδρία του ανάμεσα στους άλλους διοικητές των κάστρων του Μοριά. Είχε την ίδια έκφραση με τον μητροπολίτη όταν, νωρίτερα το μεσημέρι, καθήμενος στη δροσερή σκιά της σκεπασμένης πτέρυγας του ναού του Αγίου Δημητρίου, μέσα στην εσωτερική αυλή της Μητρόπολης στην Κάτω Χώρα, παράλαβε και διάβασε τη δική του επιστολή με την παροχή νέων αυτοκρατορικών προνομίων.  Η ίδια ικανοποίηση διαγράφηκε έπειτα και στο ύφος του ηγούμενου όταν του παρέδωσα τη δική του επιστολή, καταμεσής του μεγάλου αυλόγυρου της πολύβουης μονής Βροντοχίου. Τούτη η μονή πάντα μου ‘μοιαζε σαν πολιτεία μέσα στην πολιτεία· με δυο εντυπωσιακές εκκλησιές,  πολυάριθμα κελιά, λουτρά, αποθήκες, μύλο και φούρνο, τραπεζαρία, νοσοκομείο και  δικό της κοιμητήριο.

Εικ.5-6  Η εσωτερική αυλή της Μητρόπολης και η Μονή Βροντοχίου

          Ο Δεσπότης, αντίθετα, διάβαζε προβληματισμένος. Ο αυτοκράτορας Ιωάννης, αδελφός και αίμα του, δεν παζάρευε οφίκια για να τον έχει μαζί του. Οι στιγμές ήτανε δύσκολες και το τραύμα ορθάνοικτο από τη σφαγή στη Θεσσαλονίκη και την απώλεια της πόλης από τον σουλτάνο Μουράτ, την περασμένη άνοιξη.

- «Πάμε καλύτερα. Έχω και να σου δείξω το καμάρι μου. Ίσα που προλαβαίνουμε και τον εσπερινό», μου ψιθύρισε ο Φραγκόπουλος.

Εικ.7  Η Παντάνασσα

          Πήραμε πάλι πίσω το στρατί μαζί με δυο έμπιστους της φρουράς. Στην Αγιά Σοφιά κάναμε δεξιά και παρακάμψαμε τα παλάτια. Πιάσαμε τη δεσποτική οδό, περάσαμε την μεγάλη κλειστή δεξαμενή με μια λεοντοροκεφαλή για κρίνη[5] και λίγο αργότερα περνούσαμε από την στενή πύλη της Μονοβασιάς με τον τετράγωνο πύργο και τις πολεμίστρες. Αφήσαμε πίσω μας την οχύρωση της Άνω Χώρας και λίγο αργότερα βρισκόμασταν μπροστά στο πλάτωμα της νεότευκτης μονής που δέσποζε από κάθε μεριά και μου ‘χε κάνει εντύπωση από την Πύλη της στέρνας της Μαρμάρας, σαν πέρασα το πρωινό τα τείχη, χαμηλά στην Κάτω Χώρα. Σε όλη τη διαδρομή ο Φραγκόπουλος μου μιλούσε για την Παντάνασσα που λειτουργούσε για τρίτο χρόνο τώρα. Ήταν αυτό το μοναστήρι που μου ‘χε γράψει με λόγια θερμά ο αδελφός του πατέρα μου, ο Μανουήλ Λάσκαρης Χατζίκης. Ήτανε τέτοιος ο θαυμασμός για κείνη την εκκλησιά που έγραψε πως από τον κτήτορα Φραγκόπουλο θα ζήταγε μια γωνιά εκεί για να τον θάψουν.

          Ώρα πολύ στη διαδρομή ο Φραγκόπουλος μίλαγε για το σταυρόσχημο καθολικό με τους πέντε τρούλους και το κάτω εσωτερικό που μοιάζει με βασιλική τριών κλιτών. Έπειτα το συνέκρινε με το όμοιό του, το Αφεντικό στο Βροντόχι, που είχα νωρίτερα επισκεφτεί.

Εικ.8  Το Αφεντικό

            Την ώρα του εσπερινού, επηρεασμένος, η σκέψη μου τριγύρναγε στο Βροντόχι. Όχι στο Αφεντικό, μα στον μεγάλο οκταγωνικό τρούλο της άλλης εκκλησιάς, των Αγίων Θεοδώρων. Κείνη που με την ελλαδίτικη αρχιτεκτονική κάτι μέσα μου κινούσε κι είχα αντικρίσει τέτοιο σχέδιο όμοιο, μια φορά, στον Άγιο Νικόλαο στα Καμπιά της Βοιωτίας.

Εικ.9  Οι Άγιοι Θεόδωροι στο Βροντόχι

       Κι αν τόσα και τόσα μου είπε ο πρωτοστράτορας για τον διάκοσμο, τη λεπτομέρεια και την πολυχρωμία στη ζωγραφική, εμένα το βλέμμα έμενε σταθερό από πάνω μου, στη Βαϊφόρο. Μια σκέψη μου γέννησε κι όλο κλωθογύριζε. Ποιόν άραγε σωτήρα να πρόσμενε τούτος εδώ ο τόπος κι αν πριν εμφανιστεί, τον είχαμε ήδη πια σταυρώσει...

Εικ.10  Η τοιχογραφία της Βαϊοφόρου στην Παντάνασσα

          Βράδυ πια, αποχαιρέτησα τον φίλο μου Φραγκόπουλο. Ανυπομονούσα να βρεθώ στου θείου μου το αρχοντικό λίγο χαμηλότερα στην Κάτω Χώρα. Να θυμηθώ ξανά τη μυρωδιά του σταριού στην ισόγεια αποθήκη. Να πιω το νερό το δροσερό στη στέρνα του υπογείου και τη ζεστασιά να νιώσω στα δώματα του ορόφου. Και το πρωί, λίγο πριν σύρω για την Γλαρέντζα, από τον εξώστη να αντικρίσω τον αργυρό τον κάμπο· ίσως για στερνή φορά...

Εικ.11  Η οικία Λάσκαρη στον Μυστρά

                                                         

                                                                                                         Διήγημα του Β. Κ. Μπακάλη

---

[1]Ο Μανουήλ Καντακουζηνός (1348-1380)

[2]Αξίωμα στο Δεσποτάτο όμοιο με αυτό του πρωθυπουργού.

[3]Ο Οθωμανός Σουλτάνος Μουράτ Β’ (1404-1451)

[4]Περίπου 3,5 μέτρα.

[5]Φανταστικό στοιχείο που δεν συναντά ο επισκέπτης στον Μυστρά.

Τριανεμία, τεύχος τέταρτο

Το τέταρτο τεύχος του περιοδικού ''Τριανεμία'' κυκλοφόρησε και διατίθεται δωρεάν στα μέλη του συλλόγου μας.

Συντακτική ομάδα τεύχους : 

Παναγιώτης Παντελούκας, δρ. Θωμάς Κατσαρός, Βασίλειος Μπακάλης.

Καλλιτεχνική επιμέλεια: 

Μαρία Βενέτη

Πληροφορίες:

τηλ. 6972316980 

syllogoskat@gmail.com

Ανοικτή επιστολή προς τον Δήμαρχο Αμαρουσίου κ. Αμπατζόγλου, σχετικά με την οδό Άρεως.

Ανοικτή επιστολή προς τον Δήμαρχο Αμαρουσίου κ. Αμπατζόγλου, σχετικά με την οδό Άρεως.

Αγαπητέ κ. Αμπατζόγλου,

Την Τρίτη 7.7.2020, στην οδό Άρεως της περιοχής του Αγίου Νικολάου, τοποθετήθηκαν κολωνάκια από πολυμερή υλικά δίπλα από τα πεζοδρόμια του ρεύματος ανόδου της οδού προς Κηφισιά, μεταξύ των οδών Βασ. Αλεξάνδρου και Κνωσού. Με τον τρόπο αυτό, στο στενότερο κομμάτι της Άρεως σε αυτά τα δύο οικοδομικά τετράγωνα,  δεν παρκάρουν καθόλου αυτοκίνητα, διευκολύνοντας οδηγούς, οχήματα και την τοπική και υπερτοπική συγκοινωνία με λεωφορεία. Από την άλλη όμως δημιουργείται αναστάτωση στους κατοίκους των πολυκατοικιών στον συγκεκριμένο χώρο, καθώς χάνονται θέσεις παρκαρίσματος οχημάτων, σε μια περιοχή που όπως σε όλο το Μαρούσι, αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα χώρου.

Το μείζον όμως είναι πως έτσι παγιώνεται μια κατάσταση στην οποία είμαστε αντίθετοι και προσπαθούμε να αλλάξουμε, χρόνια πλέον και κατά τη διάρκεια θητειών προηγούμενων δημοτικών αρχών. Το πρόβλημα της συμφόρησης στο στενό κομμάτι αυτό της Άρεως το έχουμε επισημάνει μέσω του Συλλόγου της περιοχής, επιχειρηματολογώντας όμως υπέρ της ανάγκης μονοδρόμησης  του σημείου αυτού. Και αντίθετα στα σχέδια μονοδρόμησης που έχουν γίνει από συγκοινωνιολόγους για λογαριασμό προηγούμενων δημοτικών αρχών, ο Σύλλογός μας έχει καταθέσει από καιρό και είναι σε γνώση σας, την δική του πρόταση.

Στην πρότασή μας, τονίζουμε πως η μονοδρόμηση εξυπηρετεί να γίνει στο κομμάτι της οδού Άρεως μεταξύ των οδών Βασ. Αλεξάνδρου και Κνωσού/Μακεδονίας (ακριβώς δηλαδή εκεί που έχουν τοποθετηθεί τα κολωνάκια), με την κίνηση των οχημάτων να γίνεται προς το νότο (κέντρο Αμαρουσίου). Τα οχήματα που μέχρι και τώρα ανεβαίνουν την Βασ. Αλεξάνδρου και στρίβουν (δεξιά) στην Άρεως  για κινηθούν προς βορρά (Κηφισιά), με την πρότασή μας θα συνεχίζουν μέχρι την οδό Αισώπου, θα στρίβουν δεξιά και θα βρίσκουν πάλι την οδό Άρεως στο ύψος της οδού Πίνδου (περνώντας λίγο από αυτή).

Με την πρόταση αυτή δεν αλλάζει τίποτα στην ουσία στην κατεύθυνση των δρόμων της περιοχής, δεν επηρεάζεται η οδός Πλουτάρχου με το μουσείο Τσαρούχη, κόσμημα της περιοχής μας, ενώ επιπλέον δεν αλλάζει τίποτα στη διασταύρωση Μακεδονίας/Άρεως όπου τα οχήματα εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα να πηγαίνουν προς Μαρούσι αλλά και Κηφισιά. Δημιουργείται χώρος στον οποίο μπορούν να γίνουν παρεμβάσεις εξωραϊσμού και να διατηρηθούν θέσεις παρκαρίσματος οχημάτων.

Στο κοντινό παρελθόν και στα σημεία αυτά είχαν τοποθετηθεί αντίστοιχα κολωνάκια ώστε να μην σταθμεύουν οχήματα, όμως στην πράξη αυτά δεν λειτούργησαν αποτελεσματικά και τελικά καταστράφηκαν. Σας ζητώ λοιπόν οι παρεμβάσεις αυτές να έχουν χαρακτήρα προσωρινό και να εξετάσετε και πάλι την παραπάνω πρόταση του Συλλόγου της περιοχής μας.

Σας ευχαριστώ

Με εκτίμηση

Βασίλειος Μπακάλης

Πρόεδρος του Συλλόγου Αγίου Νικολάου-ΚΑΤ Αμαρουσίου

ΝΟΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ – ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ

Παρατίθεται αυτολεξεί το άρθρο 5 του Συντάγματος:

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

MEPOΣ ΔEYTEPO - Aτομικά και κοινωνικά δικαιώματα

'Αρθρο 5: (Ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, προσωπική ελευθερία)

1. Kαθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Xώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη.

2. Όλοι όσοι βρίσκονται στην Eλληνική Eπικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Eξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο.

Aπαγορεύεται η έκδοση αλλοδαπού που διώκεται για τη δράση του υπέρ της ελευθερίας.

3. H προσωπική ελευθερία είναι απαραβίαστη. Kανένας δεν καταδιώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο περιορίζεται, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος.

**4. Απαγορεύονται ατομικά διοικητικά μέτρα που περιορίζουν σε οποιονδήποτε Έλληνα την ελεύθερη κίνηση ή εγκατάσταση στη Χώρα, καθώς και την ελεύθερη έξοδο και είσοδο σ’ αυτήν. Τέτοιου περιεχομένου περιοριστικά μέτρα είναι δυνατόν να επιβληθούν μόνο ως παρεπόμενη ποινή με απόφαση ποινικού δικαστηρίου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης και μόνο για την πρόληψη αξιόποινων πράξεων, όπως νόμος ορίζει.

**5. Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής του ταυτότητας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία κάθε προσώπου έναντι των βιοϊατρικών παρεμβάσεων

**Eρμηνευτική δήλωση: Στην απαγόρευση της παραγράφου 4 δεν περιλαμβάνεται η απαγόρευση της εξόδου με πράξη του εισαγγελέα, εξαιτίας ποινικής δίωξης, ούτε η λήψη μέτρων που επιβάλλονται για την προστασία της δημόσιας υγείας ή της υγείας ασθενών, όπως νόμος ορίζει.

** Με δύο αστερίσκους δηλώνονται τα σημεία της Αναθεώρησης που αναγράφονται στο Ψήφισμα της 6ης Απριλίου 2001 της Ζ'  Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων

_____________________________

Όλοι μας έχουμε βιώσει το τελευταίο τρίμηνο ΜΑΡΤΙΟΣ 2020 – ΜΑΪΟΣ 2020 μία πρωτόγνωρη κατάσταση λόγω της λήψεως αναγκαίων μέτρων για τον κορωνοϊό. Αναρωτιόμαστε εύλογα αν όλα αυτά ήταν νόμιμα, αν ήταν απαραίτητα, αν ήταν υποχρεωτικά, αν ήταν αποδεκτά και αν μπορούσαν να γίνουν διαφορετικά. Αναρωτιόμαστε αν ήταν αντίθετα στο Σύνταγμα, αν ήταν αντίθετα στη Νομοθεσία και τέλος αν όλα αυτά περιόρισαν τις ατομικές μας ελευθερίες σε σημείο μεμπτό. Προσωρινά ή μόνιμα, πρόσκαιρα ή και σε βάθος χρόνου...;

Οι περιορισμοί των ατομικών ελευθεριών αποτελούν, πολλές φορές, αναγκαία προϋπόθεση για την άσκησή τους τόσο εκ μέρους των άλλων όσο και εκ μέρους του ίδιου του δικαιούχου.

Υπάρχουν περιπτώσεις που μία και η αυτή ατομική ελευθερία δεν μπορεί να ασκηθεί ταυτόχρονα εκ μέρους πολλών, όπως π.χ. η περίπτωση της οδικής κυκλοφορίας.

Υπάρχουν περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η ταυτόχρονη άσκηση περισσοτέρων ελευθεριών, οπότε η άσκηση της μιας αποκλείει ή περιορίζει αναπόφευκτα την άσκηση της άλλης, για παράδειγμα, η ελευθερία των συναθροίσεων στην ύπαιθρο συγκρούεται με την ελευθερία της οδικής κυκλοφορίας.

Στις περιπτώσεις αυτές η αρμόδια αρχή οφείλει να προβεί σε στάθμιση συμφερόντων και να προκρίνει την προστασία της μιας σε βάρος της άλλης ατομικής ελευθερίας.

Μία από αυτές είναι και η προστασία της δημόσιας υγείας ή της υγείας ασθενών.

Αφήνω σε όλους τους αναγνώστες μας τον χώρο και τον χρόνο να σκεφτούν και να μας γράψουν τη γνώμη τους και στο blog του Συλλόγου μας και φυσικά η στήλη θα συνεχίσει να παρακολουθεί την επικαιρότητα και να την σχολιάζει και αναλύει υπό ένα πρίσμα νομικό ως επί το πλείστον.

Παναγιώτης Ι. Παντελούκας

Δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω

pantpanos@yahoo.gr