Η
προστασία των παιδιών επί τη βάσει του
νέου κανονισμού για τα προσωπικά δεδομένα
που ετέθη σε εφαρμογή στις 25 Μαΐου 2018
O
Γενικός Κανονισμός για την Προστασία
των Δεδομένων, γνωστός και ως General Data
Protection Regulation (GDPR), άλλαξε και αλλάζει
καθημερινά και ριζικά τον τρόπο με τον
οποίο επιχειρήσεις και οργανισμοί
συλλέγουν, επεξεργάζονται και
διαχειρίζονται προσωπικά δεδομένα κάθε
μορφής. Ο GDPR καθορίζει σε ποιες περιπτώσεις
επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται,
αποθηκεύονται, διαγράφονται, μεταβιβάζονται
και εν γένει επεξεργάζονται τα προσωπικά
μας δεδομένα και κυρίως, με ποιον τρόπο
μπορούμε να τα προστατεύουμε. Ο GDPR θα
επηρεάσει κάθε οργανισμό και εταιρεία
στην Ευρώπη, η οποία διαχειρίζεται με
οποιονδήποτε τρόπο προσωπικά δεδομένα,
αλλά και κάθε εταιρεία που συναλλάσσεται
στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι κανόνες είναι πολύπλοκοι και τα
πρόστιμα για μη συμμόρφωση πολύ αυστηρά
και μπορούν να φτάσουν έως τα 20 εκατομμύρια
ευρώ.
Ο
χρήστης έχει το δικαίωμα να ζητήσει την
διαγραφή των δεδομένων του και ο υπεύθυνος
επεξεργασίας έχει υποχρέωση άμεσα να
τα διαγράψει και, αν τα έχει δημοσιοποιήσει,
να ενημερώσει και όλους τους άλλους που
τα έχουν αναδημοσιεύσει ότι έχει ζητηθεί
η διαγραφή τους. Ο πολίτης έχει περισσότερη
και σαφέστερη ενημέρωση κατά τη συλλογή
των δεδομένων του για την επεξεργασία
τους και το δικαίωμα πρόσβασης σε αυτά.
Ο χρήστης έχει το δικαίωμα να απαιτήσει
από τον υπεύθυνο επεξεργασίας τη διόρθωση
ανακριβών στοιχείων καθώς και τη
συμπλήρωση ελλιπών δεδομένων που τον
αφορούν. Ο πολίτης έχει το δικαίωμα να
αντιταχθεί στην επεξεργασία των δεδομένων
του υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις,
ιδίως όταν πρόκειται για κατάρτιση
«προφίλ» ή για σκοπούς απευθείας
εμπορικής προώθησης. Βάσει του νέου
κανονισμού απαγορεύεται τη χρήση των
social media σε παιδιά έως 16 ετών παρά μόνο
με τη συγκατάθεση των γονέων. Το κατά
πόσο είναι εφικτό, επιθυμητό και πρέπον
να αφαιρεθεί στα παιδιά το δικαίωμα να
συμμετέχουν ελεύθερα στις νέες τεχνολογίες
και στις ευκαιρίες που προσφέρει ο
ψηφιακός κόσμος είναι φυσικά ένα ευρύτερο
και πολυπλοκότερο ζήτημα.
Σύμφωνα
με το άρθρο 8.1 του νέου κανονισμού η
διάθεση ψηφιακών υπηρεσιών σε παιδιά
κάτω των 18 ετών θα επιτρέπεται μόνο αν
το παιδί είναι τουλάχιστον 16 ετών ενώ
για παιδιά ηλικίας από 13-16 ετών θα
απαιτείται η συναίνεση του γονέα ή
κηδεμόνα. Ο νέος κοινός ευρωπαϊκός νόμος
δίνει το περιθώριο σε κάθε χώρα-μέλος
να νομοθετήσει για ελεύθερη πρόσβαση
στο διαδίκτυο παιδιών μικρότερης ηλικίας
με κατώτατο επιτρεπόμενο όριο τα 13 έτη.
Υπάρχει
περαιτέρω η αναγκαιότητα μιας συνολικής
ενισχυμένης προστασίας προσωπικών
δεδομένων, ανεξαρτήτου ηλικίας του
χρήστη του διαδικτύου, καθώς δεν είναι
λίγοι και οι ενήλικοι διαδικτυακώς
«αναλφάβητοι» που με πλήρη άγνοια
κινδύνου εισέρχονται στο διαδίκτυο.
Μεγάλη επίσης είναι η ευθύνη των παρόχων
να αναζητήσουν και να εφαρμόσουν
αποτελεσματικούς τρόπους ελέγχου της
ηλικίας των παιδιών που κάνουν χρήση
των κοινωνικών δικτύων έτσι ώστε να
διασφαλίζεται το επιτρεπόμενο ηλικιακό
όριο, που προς το παρόν τουλάχιστον,
είναι τα 13 έτη.
Ήδη
μεγάλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
λαμβάνουν σοβαρά μέτρα π.χ. τα στοιχεία
των παιδιών που έχουν προφίλ στο Facebook
δεν είναι πλέον ανιχνεύσιμα από τις
μηχανές αναζήτησης ενώ για τα παιδιά
έχουν γίνει αλλαγές και στις αρχικές
ρυθμίσεις των προφίλ. «Αγκάθι» παραμένει
η επιβεβαίωση της ηλικίας που δηλώνουν
τα παιδιά καθώς όπως εξήγησε για να
γίνει σωστά η διαδικασία θα έπρεπε το
κοινωνικό δίκτυο να συλλέγει απόρρητα
προσωπικά στοιχεία, γεγονός που
απαγορεύεται.
Στην
Ελλάδα λειτουργεί το Ελληνικό Κέντρο
Ασφαλούς Διαδικτύου που εφαρμόζει
ανάμεσα σε άλλα το πρόγραμμα EL-SIC
και παρέχει νέο πλούσιο υλικό διαθέσιμο
για παιδιά όλων των εκπαιδευτικών
βαθμίδων στην ιστοσελίδα
www.saferinternet4kids.gr.
Η
Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου για το 2020 θα
είναι η 11η
Φεβρουαρίου.
Η
Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου διοργανώνεται
κάθε χρόνο από το δίκτυο Insafe/INHOPE με την
υποστήριξη της Κομισιόν, με σκοπό να
προωθήσει την ασφαλή και θετική χρήση
της ψηφιακής τεχνολογίας, ιδιαίτερα
ανάμεσα σε παιδιά και νέους ανθρώπους.
Προσπάθεια γίνεται στο να ενταχθεί στη
διδακτέα ύλη των παιδιών στα σχολεία
υλικό για την εκμάθηση της διαδικτυακής
ασφάλειας, επιπλέον οι γονείς θα πρέπει
να έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες
πληροφορίες και πηγές υποστήριξης, και
η βιομηχανία θα πρέπει να ενθαρρύνεται
να ρυθμίσει το περιεχόμενο και τις
υπηρεσίες της.
Ο
καθένας μας έχει την ευθύνη να κάνει
μια θετική διαφορά στο διαδίκτυο.
Μπορούμε όλοι να προωθήσουμε το θετικό,
με το να είμαστε ευγενικοί, να δείχνουμε
σεβασμό προς τους άλλους και να αναζητούμε
θετικές ευκαιρίες δημιουργίας και
διασύνδεσης. Μπορούμε όλοι να απαντήσουμε
στην αρνητική χρήση του διαδικτύου
αναφέροντας οποιοδήποτε ακατάλληλο ή
παράνομο περιεχόμενο.
Παναγιώτης
Ι. Παντελούκας
Δικηγόρος
παρ΄ Αρείω Πάγω, LL.M.
Europae