O Ι.Ν. Αγίου Νικολάου

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στη νότια πλευρά του υψώματος του Πέλικα. Στην αρχική του μορφή ήταν μονόχωρος, δρομικός ναός, καμαροσκέπαστος, με ημικυκλική αψίδα στο ιερό. Στην τοιχοδομία του είχε γίνει εκτεταμένη χρήση παλαιότερου υλικού. Τεμάχια μαρμάρου είναι μέχρι σήμερα ορατά σε σημεία των τοίχων του. Ο Άγιος Νικόλαος έχει οικοδομηθεί πριν το 1729 και πιθανότατα καταστράφηκε κατά την Επανάσταση του 1821, όπως και όλα τα παρεκκλήσια της γύρω περιοχής που είχαν ερειπωθεί.

Η σημερινή μορφή του είναι αποτέλεσμα ανοικοδόμησης που πραγματοποιήθηκε το 1953. Παρά τη μοντέρνα αρχιτεκτονική δόμηση, διατηρείται ο οριζόντιος τριμερής διαχωρισμός του ναού. Ακολουθεί τη δεδομένη αρχιτεκτονική πρακτική, τόσο στον κυρίως κεντρικό χώρο του ναού όσο και στο ιερό, ανατολικά, με τα δύο εκατέρωθεν παραβήματα  και δυτικά στον νάρθηκα. Στον αρχιτεκτονικό χώρο εγγράφεται το σχήμα του σταυρού. Στην διασταύρωση των αξόνων βρίσκεται ο τρούλος. Αποτελεί τον πυρήνα του ναού γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται οι άλλοι χώροι.

Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του ναού προσδίδει νέες οπτικές και αισθητηριακές προσλαμβάνουσες. Αυτό γίνεται τόσο εξωτερικά όσο και στο εσωτερικό του. Η κυριαρχία της καμπύλης και τα μικρά θυρώματα, δίνουν εξωτερικά μια αίσθηση λιτής και αρμονικής κατασκευής με αναφορές στη νησιωτική αρχιτεκτονική του τόπου μας.

         Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του ναού προσδίδει νέες οπτικές και αισθητηριακές προσλαμβάνουσες. Αυτό γίνεται τόσο εξωτερικά όσο και στο εσωτερικό του. Η κυριαρχία της καμπύλης και τα μικρά θυρώματα, δίνουν εξωτερικά μια αίσθηση λιτής και αρμονικής κατασκευής με αναφορές στη νησιωτική αρχιτεκτονική του τόπου μας.

          Εσωτερικά, το βλέμμα του επισκέπτη κατευθύνεται πρώτα στην αψίδα και έπειτα στον τρούλο. Βρίσκονται στον ίδιο κατά μήκος άξονα του ναού με το φως του ήλιου να δημιουργεί μια υποβλητική αίσθηση καθώς περνά σε δέσμες μέσα από τα στενά παράθυρα.

Ο τρούλος του ναού του Αγίου Νικολάου πατά πάνω σε τέσσερις καμάρες με βασική αρχιτεκτονική επιδίωξη τη δημιουργία ενιαίου κύριου χώρου. Η εσωτερική πυραμοειδής ανάπτυξη των όγκων με τις καμάρες και στην κορυφή τον τρούλο ακολουθεί την παράδοση στο συμβολισμό των ορθόδοξων ναών. Η κάτω ζώνη συμβολίζει την γήινη σφαίρα. Ο τρούλος τον ουρανό. Ολόκληρος ο ναός παρουσιάζεται ως μικρογραφία του σύμπαντος. Άμεση είναι και η σχέση αρχιτεκτονικής με την εικονογραφία, που είναι αμφίδρομη.

          Ο ναός αποτελεί σημείο αναφοράς της περιοχής και δίνει το όνομά του στην πολεοδομική ενότητα του δήμου μας, τον Άγιο Νικόλαο Αμαρουσίου.